حمل و نقل بین المللی : آشنایی با ارگان های دولتی مسئول(گمرک)

انجام شدن تشریفات لازم برای ترخیص کالاهای مخصوص واردات و صادرات کالا از کشور براساس قانون امور گمرک و آئین نامه اجرائی ، عملیاتی می شوند . این فرایند ها منوط به تنظیم اظهار نامه گمرکی و تسلیم آن به گمرک می‌باشند. اظهار کننده موظف است اسناد لازم را از قبیل سیاهه خرید، گواهی مبدأ، اسناد بانکی و سایر مجوزهای مورد نیاز که مقررات و قوانین مربوطه تعیین نموده است و اظهارنامه منظم داشته باشد .
اظهارنامه گمرکی یا Custom Declaration یکی از مراحل دریافت مجوز ترخیص می باشد . برای تنظیم یک اظهارنامه گمرکی استاندارد ، مرحله اول وارد کردن اطلاعات است .برای مثال شرکتی که عملیات واردات را انجام می دهد با دریافت فرم اولیه اظهارنامه ، اطلاعات اظهارنامه را وارد می کند. شرکت واردکننده کالا برای اینکار باید ارزش کالا را محاسبه نموده و اظهار نماید. مرحله دوم پذیرش اظهارنامه است . در این روند اظهارنامه چاپی و اظهارنامه دستی همراه با سند ها و مجوزهای لازم و فیش بانکی به بخش پذیرش اظهارنامه تسلیم می گردد . در مرحله بعد کنترل های مخصوص گمرک انجام می شوند . ارزیاب وجوه پرداختی را کنترل می نماید ، متن اظهارنامه را امضا می نماید و سپس آن را به کارشناس سرویس تحویل می دهد.
مرحله آخر ، پرداخت و ترخیص کالا می باشد . در این روند ، صندوق دار در ابتدا اظهارنامه را از سیستم فراخوانی نموده و سپس فیش ارائه شده را با مبلغ ارائه شده توسط سیستم مورد مقایسه قرار می دهد و در صورت تأیید، پروانه گمرکی را صادر می کند.
حمل و نقل بین المللی را از دیدگاه های متنوعی می توان دسته بندی کرد . برای رسیدن به یک درک درست از مراحل ترانزیت لجستیک یا منطقی و همچنین فرایند فیزیکی حمل کالا ، باید از اجزای مختلفی که این ساختمان حرفه را تشکیل می دهند آگاه باشیم . این نوع باربری نیز مانند دیگر متدهای این فرایند در بخش های زیرساخت ، وسایل نقلیه یا ناوگان و بهره برداری به طور کلی طبقه بندی می شود. در حوزه ی تجارت کالا ، می توان خدمات منطقی کمپانی های حمل و نقل بین المللی و خدمات ارگان های حمل و نقل داخلی را در حوزه ی حمل و نقل لجستیک گنجاند .
بحث ترابری بین المللی کالا در کشور ایران همواره همراه با قوانین و مقررات ترخیص و گمرک جمهوری اسلامی بررسی می شود . چرا که برای عبور هر کالایی از مرز های کشور نیاز به ترخیص آن است که از طریق دستگاه های نظارتی گمرک انجام می شود .
گمرک ارگانی نظارتی است که مسئولیت اطمینان بخشیدن به صحت و دقت عبور کالا از مرز های کشور ایران را دارد . اخذ مجوز عبور از مرز های کشور یا ترخیص بار با طی تشریفات مخصوص گمرک انجام می شود .
اگر کالایی همراه مسافر باشد و جنبه تجاری نداشته باشد و از جمله ی استثناء کالاهای ممنوعه نباشد پس از انجام تشریفات لازم در گمرک ، ترخیص می شود . اما در صورتی که کالا جنبه تجاری داشته باشد در مورد اینکه کالا مجاز یا مجاز مشروط است ، بررسی هایی انجام می گردد و ترخیص آن از گمرک منوط به انجام سلسله مراتب و رعایت مقررات مربوط به کالای تجاری خواهد بود .¬ همچنین کالای ممنوع به کالایی گفته می شود که صدور یا ورود آن به موجب شرع مقدس اسلام و یا به موجب قانون ممنوع می‌باشد.
در این مقاله به دسته بندی و شرح گمرک جمهوری اسلامی ایران می پردازیم . کالایی که برای واردات یا صادرات آن اظهارنامه گمرکی تسلیم گمرک گردیده است ، به لحاظ انطباق با مندرجات درون اظهارنامه و اسناد و مدارک و قوانین مربوطه بررسی می شود . و چنانچه مغایرتی وجود نداشته باشد نسبت به صدور پروانه گمرکی و ترخیص آن اقدام می‌گردد.
صدور برخی از انواع کالا ها منحصراً در مراکز گمرک تعیین شده ، امکان پذیر است . برای مثال برای امور گمرکی فرش در گمرکات غرب تهران، مهرآباد، کرمان، شیراز، کرمانشاه و مشهد اقدام می شود . برای امور ترخیص پسته در گمرکات کرمان، غرب تهران و مهرآباد ، همچنین برای ترخیص زعفران در گمرکات مشهد و مهرآباد و تشریفات گمرکی پوست و روده و سالامبور در گمرک جنوب تهران اقدامات لازم به عمل می آید .
کالا در دستورالعمل اجرایی گردش اظهارنامه صادراتی در پروژه نگار جهت مراجعین مراحلی را طی می کنند با طی فرایندهای ورود اطلاعات ، پذیرش اظهارنامه ، کنترل های گمرکی و در نهایت پرداخت و ترخیص این مراحل انجام می شوند .
دستورالعمل اجرایی گردش اظهارنامه وارداتی در پروژه نگار جهت مراجعین :
نظام گمرکی اطلاعات رایانه‌ای ( نگار) برای تدوین برنامه‌ای جامع جهت اصلاح نظام سنتی گمرک شکل گرفت که با همکاری ً برنامه عمران سازمان ملل متحد 1 ، تشریفات گمرکی مربوط به عبور از مرز های کشور در فرایند ترابری کالا را تا حد ممکن، تسهیل نماید . کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل متحد ً2 مصمم گردید که سیستم موجود کامپیوتری خود را بهبود ببخشد.
به منظور تحقق این امر ، بهره‌گیری از ً نظام گمرکی اطلاعات رایانه‌ای ( نگار) در دستور کار گمرک ایران قرار گرفت. دستورالعمل اجرایی گردش اظهارنامه صادراتی در پروژه نگار شامل 4 مرحله ی ورود اطلاعات ، پذیرش اظهارنامه ، کنترل های گمرکی و پرداخت و ترخیص می باشد .
وبسایت گمرک دارای خدمات متنوعی است که در اینجا به آن می پردازیم . خدمات الکترونیکی این وبسایت شامل فرمهای الکترونیک ، استعلامات و سامانه ها می شود که خدمات متنوعی را از قبیل ، ثبت و پیگیری فعالان اقتصادی مجاز ، فرم ثبت اطلاعات ، راهنما ، شکایت، انتقادات و پیشنهادات ، ثبت شکایت ،پیگیری شکایت ، انتقادات و پیشنهادات ، راهنما ، نظر سنجی از ارباب رجوع همچنین در حوزه استعلامات و سامانه ها از قبیل ، ارزش کالا (TSC) ، شماره IMEIتلفن همراه ، شماره بارکد کالا (IPM) ، راهنما<___a> ، پرداخت الکترونیک ، ثبت اطلاعات گوشی تلفن همراه ، پنجره واحد تجارت فرامرزی ، ثبت نام شرکتهای تولیدی ، سامانه رسیدگی به شکایات شامل می شوند .
در این وبسایت قادر به مشاهده ی نرخ ارز ، بخشنامه ها و ارزش کالا خواهید بود . خدمات گفته شده به علت ارتباط تنگاتنگی که با قوانین حمل و نقل بین المللی دارند در این مقاله بررسی می شوند .
سوالی که پس از الکترونیکی شدن امور گمرکی ، هر فعال اقتصادی ، تاجر و یا بازرگانی را وسوسه می کند تا از این خدمات مطلع شود. اکنون خدمت گیرندگان می توانند به صورت اینترنتی، خدماتی مانند واردات الکترونیک، کارشناسی مجازی، کیف پول الکترونیک، سامانه آنلاین ارزش، پنجره واحد فرامرزی و.. را از گمرک دریافت نمایند، در ادامه در مورد کم و کیف این خدمات به صورت مختصر توضیحاتی ارائه می‌شود.
شرکت های ترابری بین المللی کالا ، با اخذ مجوز های بین المللی و داخلی اقدام به ارائه خدمات می نمایند . این شرکت ها ابتدا روش لجستیک باربری را تعیین می کنند و سپس با آماده سازی شرایط و دریافت مدارک لازم از مشتری امور دیگر را انجام می دهند . امور مربوط به باربری کالا از جمله هماهنگی با کریر و تشریفات مخصوص گمرک در مراحل بعد انجام می شوند .
واردات الکترونیکی
در حال حاضر وارد کنندگان می توانند از محل دفتر کار خود کالای خود را به گمرک اظهار نمایند. هم اکنون لینک ورود به سامانه الکترونیکی گمرک در سایت گمرک ایران قرار داردو با ورود به این سامانه امکان اظهار از هر جا و به تمامی گمرکات از طریق اینترنت فراهم شده است. تا سه سال پیش،برای اظهارنامه های وارداتی می بایست چندین مراحل گمرکی را پشت سر گذاشت، اظهار کننده ناچار بود،فرم های کاغذی متعددی را پر کند، و پر کردن این فرم ها بدون حضور او و یا نماینده اش درگمرک امکان پذیر نبود،این روند ازدحام بسیاری از مراجعان و رانندگان را به دنبال داشت، حضور طولانی مدت آنها را کلافه می کرد و هر کدام می خواستند سریعتر کارشان انجام شود. دریافت خدمات واردات الکترونیکی از طریق سایت گمرک ایران به آدرس www.irica.ir و لینک پنجره واحد تجارت فرامرزی امکان پذیر است.
صادرات الکترونیکی
با راه اندازی سامانه جامع الکترونیکی گمرک هر صادر کننده می تواند در هر زمان از شبانه روز و از دفتر کارش فرم اظهارنامه صادراتی را پر کند. صادر کننده نیازی به حضور در محل گمرک ندارد و تشریفات گمرکی از طریق سیستم الکترونیکی این سازمان انجام می شود. با راه اندازی سامانه جامع امور گمرکی همه امورات مربوط به صادرات ، به صورت مکانیزه انجام شده و اطلاعات از مبدا به گمرک مرزی بصورت سیستمی ارسال شده و اعلام خروج آن نیز به صورت سیستمی در اختیار مبدا قرارمی گیرد. دریافت خدمات صادرات الکترونیکی از طریق سایت گمرک ایران به آدرس www.irica.ir و لینک پنجره واحد تجارت فرامرزی امکان پذیر است.
ترانزیت الکترونیکی
در سامانه جامع امور گمرکی اظهاردر رویه ترانزیت از طریق اینترنت و در هر لحظه ای امکان پذیر شده است. سامانه جامع گمرکی به طور هوشمند کنترل های لازم را در اظهارنامه و تعیین مسیر آنها عهده دار است. مسیرهای محموله ای که قرار است به قصد ترانزیت به کشور وارد و سپس خارج شود ، کاملا مشخص و زمان لازم برای آن پیش بینی شده است. این سامانه که در دل سامانه جامع گمرکی جای گرفته، تزانزیت را رصد کرده و مانیتوریگ محموله های ورودی و خروجی را انجام می دهد. دریافت خدمات ترانزیت الکترونیکی از طریق سایت گمرک ایران به آدرس www.irica.ir و لینک پنجره واحد تجارت فرامرزی امکان پذیر است.
کارشناسی مجازی
در سامانه جامع گمرکی با راه اندازی کارشناسی متمرکز در گمرک، بعد از اینکه خدمت گیرندگان اظهار نامه خود را ارائه کردند،کار کارشناسی بدون ارتباط مستقیم میان کارشناس و ارباب رجوع و به صورت الکترونیکی در کوتاه ترین زمان انجام می شود.
پنجره واحد مجازی
سامانه جامع گمرکی ارتباط الکترونیکی میان22 سازمان همجوار را فراهم کرده و آنها می توانند به آسانی و در هر لحظه از طریق بستر یکپارچه تبادل اطلاعات ، مجوزهای لازم را به صورت الکترونیک با گمرک مبادله کنند. صدور مجوزهای ترخیص کالا که پیش از این کاغذی و بسیار زمانبر بود هم اکنون در این سامانه و از پنجره واحد تجارت فرامرزی و به صورت الکترونیکی انجام می شود. درحال حاضر هر سازمانی مجوزهای ترخیص را در این سامانه قرار داده و دسترسی سریع به آنها امکان پذیر شده است. بانک مرکزی،سازمان امور مالیاتی،سازمان ملی استاندارد،اتاق بازرگانی ایران ،سازمان غذا و دارو،سازمان توسعه تجارت، محیط زیست، سازمان حفظ نباتات و سازمان دامپزشکی از جمله سازمان هایی هستند که از این طریق تبادل اطلاعات می کنند.
سامانه آنلاین ارزش کالا
تجار می توانند به صورت آنلاین از ارزش کالاها با خبر شوند و بدانند که ارزش گمرکی برای کالاهای مختلف چقدر است. راه اندازی سامانه جامع الکترونیکی ، ارائه لحظه ای ارزش کالا را نیز امکان پذیر کرده و پروژه ای با عنوان "تعیین ارزش کالا " (TSC) که در آن ارزش کالاها با استفاده از سامانه جامع الکترونیکی به صورت آنلاین امکان پذیر است، این پروژه نه تنها دربازرگانان که می تواند منبعی برای اطلاع از ارزش گذاری کالا برای مصرف کنندگان نیز باشد. این حرکت در جهت یکسان سازی ارزش کالای وارداتی و رعایت عدالت مالیاتی در دریافت حقوق ورودی است.
سامانه آنلاین ارزش به آدرس epl.irica.ir/TscViewPage در دسترس همگان است.
پروانه الکترونیکی
بر اساس روندی که در گمرک پیش از الکترونیکی شدن اعمال می شد، وارد کننده پیش از آنکه محموله خود را از گمرک خارج کند می بایست، برگ سبز گمرکی تهیه می کرد. برگ سبزی که تهیه آن نیاز به حضور فیزیکی و صرف زمان زیادی بود. با اجرای سامانه جامع گمرکی ، پروانه (برگ سبز) به شکل الکترونیکی صادر می شود. ضمن اینکه امکان استعلام الکترونیکی پروانه ها در هر زمان و مکانی برای عموم مردم از طریق پنجره واحد تجاری فراهم شده و به طور میانگین فقط نیروی انتظامی برای تعیین تکلیف محموله ها روزانه 10000 مورد استعلام الکترونیکی از گمرک می گیرد . پروانه های الکترونیکی در آدرس اینترنتیepl.irica.ir/ecl در دسترس است.
کیف پول الکترونیکی
سامانه جامع گمرکی با کیف پول الکترونیکی متصل به کارت های هوشمند شرایطی را برای کابرانش فراهم کرده که سامانه به صورت هوشمند از کیف پول الکترونیک آنها برداشت می کند. مراجعین باید مبالغی را بابت حقوق و عوارض گمرکی ، توزین و .......پرداخت کنند و این کار از طریق کیف پول الکترونیکی و به صورت هوشمند انجام می شود. این نوع پرداخت علاوه بر ایجاد کنترل های دقیق و جلوگیری از تخلف سرعت کار را بالا برده و نیاز به کنترل های متعدد و حسابداری های پیچیده را مرتفع کرده است. لینک دریافت خدمات پول الکترونیکی در سایت گمرک ایران به آدرس www.irica.ir در دسترس است.
سامانه پیشخوان الکترونیک
با الکترونیکی شدن گمرک فرآیند رسیدگی به شکایات و اعتراضات تجار و بازرگانان به دیگر فرآیندهای الکترونیکی و هوشمند این سازمان افزوده شد. با راه اندازی این سامانه که در راستای کنترل و رصد تمامی فرایندهای گمرکی و ایجاد هر چه بیشتر شفافیت در انها انجام می شود، سامانه پیشخوان خدمات الکترونیک گمرک طراحی و راه اندازی شده و صاحبان کالا در هر لحظه و در هر مرحله از کار چنانچه اعتراض و یا شکایتی دارند از طریق ادرس اینترنتیclub.irica.co آن را ثبت کنند تا رسیدگی های لازم در کوتاهترین فرصت انجام شود. شکایت هایی که از زمان اعلام آنها 24 ساعت گذشته و به نتیجه نرسیده باشد در کارتابل بازرس ویژه قرار می گیرد و توسط ستاد پیگیری می شود.
آمار برخط تجارت خارجی
گمرک جمهوری اسلامی ایران با اعتقاد به قانون دسترسی آزاد به اطلاعات ، امکان دسترسی عمومی به امار و اطلاعات در حوزه تجارت خارجی را به صورت روزانه در پنجره واحد تجارت فرامرزی فراهم کرده است. دسترسی آزاد به آمار روزانه تجارت خارجی کشور از دستاوردهای مهم گمرک الکترونیک در دولت یازدهم است. آمار روزانه تجارت خارجی کشور را می توانید در آدرس http://merchant.irica.ir/daily ببینید.
استعلام الکترونیکی گوشی های تلفن همراه
استعلام شماره سریال گوشی‌های تلفن‌همراه جهت تشخیص گوشی های قاچاق از غیر قاچاق به صورت الکترونیکی فراهم شده و از طریق سامانه پیامکی 30008887 یا لینک مخصوص استعلام شماره سریال گوشی‌های تلفن همراه وارداتی که در سایت رسمی گمرک ایران به نشانی www.irica.ir قرار داده شده، امکان‌پذیر است.
مکاتبات الکترونیکی
در اقدامی جدید ارائه خدمات گمرک به خدمات گیرندگان کاملا الکترونیکی انجام می شود. گمرک جمهوری اسلامی ایران در راستای خدمات الکترونیکی خود امکان ثبت و پی گیری مکاتبات را از طریق پورتال این سازمان برای رفاه خدمات گیرندگان فراهم کرده است. بر همین اساس کلیه افراد حقیقی و حقوقی برای انجام تمامی مکاتبات با کلیه دفاتر ستادی و گمرکات اجرایی در هر نقطه از کشور می توانند با اتصال به پورتال گمرک جمهوری اسلامی ایران به آدرسwww.irica.ir مکاتبات خود را ثبت و شماره پیگیری دریافت کنند. این پورتال به خدمات گیرندگان این امکان را داده است که بر اساس شماره ای که دریافت کرده اند،در جریان مراحل گردش مکاتبات و اقدامات انجام شده در خصوص مکاتبه خود ، قرار گیرند.
معرفی شرکت های حمل و نقل بین المللی :
شرکت حمل و نقل بین المللی یاشار بار
کمپانی حمل بین المللی یاسمن
شرکت ترابری بین المللی کالا درخشان راه ایرانیان
حمل و نقل بین المللی ویسمان
شرکت حمل و نقل بین المللی هویار ترابر